Bertolf's songwriting-tips!

You're Not Gonna Get It Everyday

tips en tricks 10-06-2021 09:06

‘Als ik ervoor ga zitten, komt altijd wel wat’, zegt Bertolf, maar er zijn dagen genoeg dat daar niks cools tussen zit. Het belangrijkste is dat je dan niet wanhopig wordt, wat het hoort erbij. Door ervaring weet ik dat het zelfs deel is van het proces. Dat is ook precies waarover het nummer You’re Not Gonna Get It Everyday van mijn nieuwe album gaat. Die titel is trouwens een letterlijke quote van Leonard Cohen.

‘Er is bijna niets zo bevredigend als het gevoel dat je krijgt wanneer je een goed nummer hebt geschreven. Maar wanneer dat niet wil lukken, kan het ook een van de meest frustrerende dingen zijn. Ik stel me dan gerust met de gedachte dat het een voorstudie is. Tien slechte nummers gaan leiden tot één goede. Gewoon geduldig zijn en stug blijven doorwerken.’

Bertolf in zijn tot studio omgebouwde fietsenschuur, waar hij alle nummers van zijn nieuwe album geschreven heeft (foto: Rob Becker)

Fris
'Ik probeer te zoeken naar nieuwe klanken. Op een gegeven moment kun je een gewoon D-akkoord niet meer hóren. Daar zijn capo’s en alternatieve stemmingen voor uitgevonden! Dan speel je wel weer dat D-akkoord, maar je oren horen toch iets fris. Mijn capo gaat wel steeds hoger; het nummer Don’t Look Up, Don’t Look Down van mijn nieuwe plaat is met capo op acht.'

En als dat ook niet werkt, schakel ik over op piano of begin ik met een beat. Of ik neem een toffe synthesizer-sound of ik gooi veel reverb over een elektrische gitaar. Gewoon rommelen tot je oor iets hoort dat fris klinkt en er een vonkje ontstaat waarmee je creativiteit wordt geactiveerd. Een criterium voor een nummer op het album te halen, is dat er iets in zit dat ik nog nooit eerder heb gedaan.'

Jibberish
‘Voor het schrijven van teksten heb ik een heel systeem ontwikkeld. Ik begin zoals velen bijna altijd met jibberisch, een deels fonetische onzintekst. Die schrijf ik vervolgens helemaal uit. Dan heb je in ieder geval al een beginnetje, een overzicht. Het geeft je toch een gevoel van waar het inhoudelijk heen moet met de tekst en een opzet voor het metrum en rijmschema. Bij mij zit er tussen het jibberish ook vaak een zin die ik in z’n geheel kan laten staan. Of soms zit de titel er soms al tussen.’

‘’s Avonds met m’n laptop op de bank ga ik bedenken: waar gaat dit nummer over? Daar schrijf ik dan een aantal zinnen proza over, als een vooronderzoek Ik zoek er beelden bij, associaties, gerelateerde woorden en andere gedachtespinsels. Zo heb ik al gauw een poel aan info, beelden, woorden en zinnetjes waaruit ik kan putten voor de songtekst.’

Modaal schrijven
'Een boek waar ik veel aan heb gehad is Tunesmith - Inside The Art Of Songwriting van Jimmy Webb. Hij benadrukt ook het belang van vooronderzoek. Een simpel voorbeeld: als je al weet op welke plek je de titel gaat zingen, kun je daarop anticiperen met rijmwoorden en zo je tekst al voor een belangrijk deel kunnen structureren. Als de titel “herfst” is, zul je echter niet veel rijmwoorden vinden. Misschien is het in dat geval dus beter om een ander woord te kiezen of er een andere plek voor te vinden. Je leert steeds beter hoe je niet vast komt te zitten in het proces.’

'Een ander boek dat ik zeer kan aanraden, is Great Songwriting Techniques van Jack Perricone. Die gaat soms wel zo diep in op theorie, dat je denkt: jeetje wat technisch! Toch heb ik er wel wat aan gehad. Het concept van modaal schrijven [vanuit een ‘modus’, oftewel een kerktoonladder, red.] heb ik bijvoorbeeld toegepast in het nummer Waiting In The Wings. In het couplet ligt er een nadruk op Fm- en F#, wat het een frygisch karakter meegeeft en spanning opbouwt. De zesde trap van de frygische ladder, in dit geval een C#, bewaar ik voor het refrein waardoor er een gevoel van thuiskomen ontstaat.'

Bertolf's 2021 album Happy In Hindsight was 28 mei Release van de Week op Musicmaker.nl. 

Lees het uitgebreide interview met Bertolf in Musicmaker 483, juli-augustus 2021. Bestel deze editie in onze Muziekmagazines webshop