Stef Bos, Varenka Paschke en Kop in Die Sand

POP ART: Muzikanten over hun favoriete kunstwerk - en de soundtrack die daarbij hoort.

Muzieknieuws 23-04-2021 12:04

Pop Art, ofwel kunst die popmuzikanten inspireert. De website Nederland Unlocked is een serie begonnen waarin muzikanten vertellen over hun favoriete kunstwerk en de soundtrack die daarbij hoort. Vandaag publiceren ze de keus van Stef Bos.

Het favoriete kunstwerk van zanger Stef Bos is Kop in Die Sand, gemaakt door de Zuid-Afrikaanse kunstenares (en de vrouw van Stef Bos) Varenka Paschke. Bos: ‘Als het leven overhoop gegooid wordt, wordt het vaak pas echt interessant’.

‘Ieder van ons steekt zijn kop wel eens in het zand voor wat je eigenlijk zou moeten zien, maar waarvan je op dat moment denkt: nu even niet, ik wil het ook nog leuk houden. Of dat nou gaat om het klimaat, om Black Lives Matter, of corona. Ik doe dat net zo goed. Je begint het nieuws weg te drukken, je houdt je schuil. Het is een overlevingsinstinct. Er gebeurt soms zoveel. We leven wat dat betreft in een interessante tijd. De boel staat op scherp en dit beeld kust mij wakker. Het zet mij tot denken: hoe zit het met mij. Waar sta ik? Ik ben zanger, theatermaker en ook iemand die zich af en toe wil uitspreken over wat ik gewaar word in de samenleving. Want we moeten wel bij de les blijven. Naar mijn idee luisteren we slecht naar elkaar. Discussies die gevoerd moeten worden, over racisme, of over het klimaat, staan direct op scherp, waardoor je niet meer tot een goede analyse komt. Ik denk dat kunst daarbij kan helpen, omdat het maken van kunst meer denkkracht en aandacht vergt en doorgaans een proces is dat meer tijd vraagt, dan bijvoorbeeld het maken van een liedje. Dat is wat dit beeld ook van ons vraagt: je ogen en je oren niet in je zak hebben, maar met elkaar meer en beter nadenken.

In het begin van de coronapandemie, in die eerste lockdown, wist niemand nog wat er aan de hand was. Ook ik niet. Bij tijd en wijle dook ik weg omdat ik het allemaal maar ingewikkeld vond. Al voelde ik instinctief aan dat we vooral niet bang moesten worden met zijn allen. Angst als leidraad in het leven is nou eenmaal geen optie. Het kan een functie hebben in onze psyche, om niet doldriest op avontuur te gaan, maar ik weet ook dat gevaar een steeds belangrijker deel in mijn leven is geworden. Na mijn veertigste en na het overlijden van mijn ouders, gebeurde er iets bij mij waardoor ik wist: ik sta in een groter geheel, pak het leven. Ga niet zitten rekenen ‘als ik dit zal doen, zou dat wel eens kunnen gebeuren,’ want dan gebeurt er helemaal niks. Leven is geen leven als je bang bent voor de toekomst, of angst hebt voor de dood. Als het leven overhoop gegooid wordt, wordt het vaak pas echt interessant. 

Alleen uit chaos kan orde ontstaan. Ook in deze tijd. Het gaat op het moment alle kanten op en iedereen vraagt zich af waar the hell dit naar toe gaat. Ook ik liep het eerste half jaar van deze pandemie als een kip zonder kop rond. Toen ging de knop om. Ik begon andere lijnen te zoeken om mijn creativiteit te uiten. Ik wilde antwoorden formuleren. Dat is waarom ik dit vak doe. Vanaf mijn zestiende al. Ik werd verliefd op een meisje, wist bij God niet wat ik ermee moest en besloot er maar over te gaan schrijven. Hoe verwarrend het allemaal ook is, ik geloof dat we aan het begin van iets staan van iets nieuws. Ik moet er in elk geval iets mee. Uit zelfbehoud. Zo’n beeld als Kop in die Sand helpt daarbij. Het kan mij triggeren om op andere gedachten te komen en die slag te maken van chaos naar een nieuwe orde. Zoals ik het beeld letterlijk voor me had toen ik voor De Wereld Draait Door een vertaling maakte van de songtekst The Times They Are a-Changin’ van Bob Dylan: ‘kom open je ogen, kop uit het zand, de wereld draait door, maar wij staan aan de kant, het wordt tijd om de tijd te veranderen’. (Rick Blom)

Soundtrack
De soundtrack van Kop in die Sand, volgens Stef Bos: Witsand, van zijn album Mpumalanga Tot Die Kaap uit 2001: ‘Dit is wat ik schreef tussen het moment dat je denkt dat je eeuwig leeft en tegelijkertijd beseft dat er een houdbaarheidsdatum op zit. In een soort pauze van het leven. Ik was bezig te worden wie ik dacht te moeten zijn en wist: nu moet ik worden wie ik ben. Ik zat in die tijd twee weken in Witsand in de West-Kaap in Zuid-Afrika, Er was verder niemand in dat dorp. Ik liep daar over het strand en vroeg me af of wat ik maakte er wel toe deed. Existentiële vragen waar ik even geen antwoord op had. Maar toen ik op een avond naar de sterren staarde, vielen de woorden op hun plek en ontstond deze song. Het gaat over de nietigheid van de mens. Over de schoonheid van vergankelijkheid kunnen zien. Want dan kun je verder.’

Luister naar Witsand en kijk naar de kunstwerken op Nederland Unlocked. Klik hier.

Nederland Unlocked is een online magazine dat verrassende verhalen vertelt over kunst en cultuur. Met onze art zoom video’s en kunstblogs inspireren ze de sitebezoeker om even stil te staan bij alle bijzondere verhalen die ons land rijk is en deze kunstwerken zelf te gaan ontdekken.

zoeken
zoeken