ESNS19: Duistere geluiden uit de toekomst
Zijn muzikanten straks overbodig?
Muzieknieuws 21-01-2019 15:37
Afgelopen weekend (17 t/m 19 januari 2019) waren wij op Eurosonic Noorderslag in Groningen. Behalve muziek ontdekken, luisterden we overdag op de conferentie in De Oosterpoort naar meningen en theorieën over nieuwe ontwikkelingen in de muziek. Een aantal panels stond in het teken van de invloed van technologie. Artificial intelligence, virtual reality, augmented reality, blockchain; pakken donkere wolken zich samen boven onze muzikantenhoofden? Of blinkt de toekomst ons tegemoet? Een korte samenvatting van wat daar zoal aan de orde kwam.
tekst: Arie Kampman
Aan technologische vooruitgang zitten altijd voor- en nadelen, zeggen de techpanels. Voor muzikanten is ‘overbodigheid’ een van de engste risico’s die technologie met zich meebrengt. ‘Wat als een computeralgoritme een artiest of muziek maakt die beter scoort dan ik als zwoegende muzikant?’
De Miku’s van de wereld
In 2010 trad de Japanse ‘Miku’ voor het eerst op voor een uitverkochte concertzaal met uitzinnige Japanners, en dat terwijl zij een computeranimatie (‘anime’) was en als zingend en dansend hologram werd geprojecteerd op het podium. In Zuid-Korea ga je tegenwoordig naar een hologramoptreden van je favoriete K-popartiest alsof het de gewoonste zaak van de wereld is.
En het gaat verder dan dat, want de eerste virtuele artiesten die live optreden met muziek die uitsluitend gemaakt is door computeralgoritmes, zijn er ook al in Zuid-Korea. Matthias Strobel van het Duitse Music Tech zegt: ‘Nu klinkt die muziek nog als achtergrondlawaai, maar dat zal beter worden.’ Zijn landgenoot Steffen Holly van Fraunhofer vult hem aan: ‘Computers zullen de formules begrijpen van wat fans aantrekt in muziek.’
Daddy’s Car
Turo Pekari van het Finse Teosto denkt dat de huidige statische opnames mogelijk zullen verdwijnen, omdat ze interactiever worden door kunstmatige intelligentie. Sammy Andrews van het Britse Deviate Digital denkt er het hare van: ‘Ken je het liedje Daddy’s Car? Dat is gemaakt op basis van kunstmatige intelligentie en gebaseerd op de muziek van The Beatles. Er zijn mensen die daar naar luisteren, maar ik vind het erg vreemd klinken. De artiest van vlees en bloed zal altijd belangrijk blijven. AI-muziek is meer iets voor kanalen als YouTube.’
Wesley gooit het over een andere boeg. ‘Denk eens aan een Discover Weekly op Spotify, maar dan van concerten. Een algoritme dat ingezet wordt voor live-programmering die bij de muzieksmaak van de gebruiker past. Daar wil iedereen zich wel achter scharen.’ Veel tech-ontwikkeling wordt echter vertraagd of gebeurt nog niet vanwege de hoge kosten, denken de panelleden.
Jammen met Jimmy
Wesley A’Harrah van het Britse Music Ally verwacht dat AR - augmented of mixed reality, denk aan Pokémon - artiesten niet per se hoeft te vervangen, zoals Miku in feite doet. Het kan artiesten de mogelijkheid geven om hun optredens computergestuurde, visuele ondersteuning te geven als toegevoegde waarde. En Steffen ziet het wel zitten om met een virtuele Jimmy Page te kunnen jammen op zijn kamer.
Over de huidige toepassingen op het gebied van virtual reality zijn de panelleden niet erg enthousiast. De VR-brillen zijn te lomp en zwaar. Solo-spreker Scott Cohen van het Britse The Orchard vindt het zelfs behoorlijk ‘shit’. ‘Wat moeten we met VR-concerten? Je kunt met VR ontsnappen aan de werkelijkheid. Een concert is gewoon een concert!’ Daar ontsnap je ook aan de werkelijkheid en het is iets wat je samen ervaart.
Vlak blockchain niet uit
Wat het precies is en wat je ermee kunt, is niet voor iedereen even duidelijk, maar blockchain gaat de muziekwereld veranderen, voorspelt Scott Cohen. ‘Blockchain is een concept. Een block kan alles inhouden, zoals een liedje of de songwriter. De chain verandert telkens, ongeveer zoals in een grootboek. Het kan zijn dat blockchain platforms als Spotify overbodig gaat maken, zodat artiesten hun muziek direct aan hun luisteraars kunnen aanbieden, zonder tussenstap.’ Elke tien jaar vindt er volgens hem een grote technologische verandering plaats in de muziekwereld en blockchain zal een rol spelen bij de volgende. ‘Wen er maar aan.’
Voorspellen blijft uiteindelijk lastig, maar de muzikant van vlees en bloed zal niet gauw verdwijnen, geloven de panelleden. Steffen: ‘Virtuele artiesten reageren niet op menselijke emoties. Daar kan de creativiteit van de artiest niet vervangen worden.’
