Robert Jan Stips over zijn nieuwe project StipsGoulding

‘Bij ieder nieuw instrument ga ik tot het uiterste van de mogelijkheden’

Muzieknieuws 24-06-2025 10:53

door Bert Smorenburg

Alle drukte rondom deze tours en releases lijkt geen enkele invloed te hebben op het gestel van Robert Jan Stips: tijdens onze ontmoeting is hij de rust zelve, en spreekt hij bevlogen over zijn nieuwe projecten en zijn lange carrière. Stips is de oprichter, componist en arrangeur van de legendarische progrockband band Supersister, die al sinds 1968 bestaat. Het eerste album Present From Nancy dateert van 1970, evenals hun grote hit She Was Naked. Niet lang daarna voegt Stips zich bij de Golden Earring, waarmee hij een aantal albums opneemt. Hij stapt daar weer uit en gaat met Sweet d'Buster aan de gang. Inmiddels breiden zijn ambities uit en produceert hij drie albums voor Gruppo Sportivo. Eind jaren zeventig vormt hij de band Transister, en maakt dan ook zijn eerste solo-album ‘Up’, waarna hij zich voegt bij de Nits. 

En dat zijn nog maar de eerste tien jaar van zijn carrière. Robert Jan Stips blijft lange tijd trouw aan de Nits, waarin hij zijn productionele en compostitorische talenten kwijt kan, maar zich vooral verder ontwikkelt als toetsenist en bekend staat om zijn lyrische, fantasierijke arrangementen en virtuoze spel. Daarnaast is Stips altijd heel geïnteresseerd geweest in sounddesign en synthesizers, waardoor zijn muzikale aandeel in een productie van grote invloed is.

Het nieuwe album van Supersister Nancy Never Knew kenmerkt zich door een groot palet aan klanken, van Farfisa-orgels tot aan piano, samples, pads, ondersteund door soms in galm verdrinkende drums en een consistente bas. Niet beïnvloed door welke tijdgeest dan ook, fantasierijke psychedelische progrock, waarbij ik tijdens mijn luisterreis aan Radiohead moest denken, en ook aan Pink Floyd's 'Live in Pompei', en aan Emerson Lake & Palmer.

Debuut met StipsGoulding

Het nieuwste project van Stips is de samenwerking met Jane Goulding in het duo StipsGoulding. Ze deed backing vocals bij een band waar Stips te gast was en toen hij tijdens een toegift naast haar kwam te staan en haar hoorde zingen, hoorde hij iets heel speciaals. ‘Ik heb meteen op mijn intuïie gehandeld. We hebben afgesproken en ik ben begonnen met songs te schrijven voor haar,’ zegt Stips, ‘en toen bleek dat zij veel creatiefs kon inbrengen, als een sparring partner. Dat werkte heel goed en resulteerde in een album. En we gaan dit live brengen, waar ik erg naar uit kijk.’

Alles voor het album Love And Affection van StipsGoulding is opgenomen en gemixt in de bescheiden studio van Robert Jan Stips. ‘Ik heb niet zo veel spullen: mijn Kurzweil PC3 en PC4 synthesizers en een computer met Cubase. Ik ben daar eigenlijk heel tevreden over, ook over de door Steinberg meegeleverde plugins.’ Het is duidelijk dat Stips geen plugin-fetisj heeft, en het liefst werkt met de beschikbare middelen. ‘Waar ik wel veel mee werk is Ozone, daar zit tegenwoordig een heel slimme AI-functie in die mijn pre-mixen in slechts een paar stappen naar een ander level tillen. Daarna tweak ik die parameters tot ik helemaal tevreden ben.’

De Kurzweil synthesizers kent hij door en door. Ze zijn bij ruim zeven albums van de Nits ingezet, en iedere keer laat hij ze totaal anders klinken. Ook heeft hij zijn oeroude Minimoog weer gebruikt voor het StipsGoulding album: ‘het oude lieve kreng’, zoals hij de Minimoog zelf noemt. ‘Niet alle toetsen werken even goed en tijdens het inspelen hoorde ik hier en daar wat gekraak. Maar dat was juist te gek en we hebben het laten staan.’

Kurzweil en PPG

‘Ik ben geen technisch onderlegde producer’, vindt hij, ‘maar de instrumenten die ik de afgelopen decennia heb gehad kende ik wel door en door. Bij ieder nieuw instrument ga ik tot het uiterste van de mogelijkheden.’ Dit leidt tot een onlosmakelijke verhouding met de synthesizers van Kurzweil, die hem iedere keer weer uitdagen.

Inspiratie

Over het huidige popmuziekklimaat heeft Robert Jan Stips niet echt een duidelijke opvatting. ‘Het aanbod is groter dus de hoeveelheid bagger is daarmee ook groter geworden. Daar is verder niks aan te doen. Daartussendoor gebeuren gelukkig genoeg mooie dingen.’

Inspiratie voor al zijn composities haalt Stips dus niet alleen uit andere muziek, maar vooral ook uit de natuur of de lange wandelingen met zijn hond, waarbij ieder idee dat ontspringt meteen op zijn telefoon wordt ingezongen.

Stips is nog niet echt bezig met alle ontwikkelingen rondom AI. ‘Het is even wennen’, zegt hij, ‘maar ja, mensen schrikken altijd van nieuwe ontwikkelingen. We schrokken ook van de eerste auto. Ik behoed mezelf ervoor dat ik angstig ben voor nieuwe dingen. Desalniettemin geniet ik wel van alle mogelijkheden die het biedt. ‘

Stips noemt Wendy Carlos als een bijna doorslaggevende ‘clash’ in zijn muzikale ontwikkeling. ‘Ik las indertijd dat recensenten Carlos' album Switched on Bach helemaal hadden neergesabeld, het werd bijna als heiligschennis omschreven. Dat motiveerde me alleen maar om naar de platenzaak te rennen en die plaat te kopen.’ De muzikaliteit, de klanken, de brutaliteit en het experimentele aspect van de interpretatie van Bach door Carlos zijn een grote inspiratie voor Stips. Ryuichi Sakamoto, Kraftwerk maar ook Michel Legrand noemt Stips als andere grote inspiratiebronnen, ‘vanwege de muzikaliteit en door de constante drang naar klankmatige uitdagingen’.

Tijdgeest

Ik vraag altijd aan doorgewinterde musici en producers wat ze de nieuwe generatie producers zouden willen meegeven of adviseren. Robert Jan Stips heeft daar een dubbele visie op. ‘Als producer moet je je altijd eerst afvragen wat je precies wil.  Bij sommigen heeft het heel veel zin om veel verschillende muziek te draaien en meerdere tijdvakken te analyseren. Door onderzoek en diepgang kun je daardoor andere zijpaden vinden. Bovendien denk ik dat je dan op de lange termijn meer mogelijkheden hebt. Anderzijds heb je ook producers die juist heel goed door hebben waar alles naartoe gaat, en willen zich alleen maar focussen op de huidige tijdgeest. Dat laatste hebben wij met Supersister altijd zo gevoeld, alsof we de zeilen hesen en ons mee lieten voeren door onze eigen creativiteit.’

Tour StipsGoulding
Nat twee tryouts die ze deze maand deden gaat het duo in september een clubtour doen:
vr 12 sept: Penninckshuis, Deventer
vr 19 sept: Hedon, Zwolle
zo 5 okt: Willem Twee Toonzaal, Den Bosch
zo 26 okt: Paradox (presented by 013), Tilburg
zo 9 nov: Patronaat, Haarlem
do 20 nov: TivoliVredenburg, Utrecht
do 18 dec: Luxor Live, Arnhem.