Lucky Fonz III, Pieter Jansz en Interieur van de Sint-Odulphuskerk in Assendelft, 1649

POP ART: Muzikanten over hun favoriete kunstwerk - en de soundtrack die daarbij hoort.

Muzieknieuws 07-05-2021 08:05

Pop Art, ofwel kunst die popmuzikanten inspireert. De website Nederland Unlocked is een serie begonnen waarin muzikanten vertellen over hun favoriete kunstwerk en de soundtrack die daarbij hoort. Vandaag publiceren ze de keus van Lucky Fonz III.

Het favoriete werk van singer-songwriter Lucky Fonz III is ‘Interieur van de Sint-Odulphuskerk in Assendelft, 1649’ van de schilder Pieter Jansz. Saenredam: ‘Dit werk helpt mij met de vraag wat wij mensen hier doen op aarde’.

‘Sommige geschilderde kerkinterieurs zijn heel stellig. Die laten zien: dit is het huis van God. Bam! Maar dit werk is open in zijn conclusies. Het antwoord op de vraag wat je hier ziet is niet bepaald, nee, dit schilderij biedt gelegenheid tot contemplatie. Tot overpeinzing. Een kunstwerk wordt pas interessant als het je dat geeft. Ik ben erg van het overdenken. Over metafysica, over het bovennatuurlijke. Zie me niet als zweverig of religieus, maar wel als spiritueel in de klassieke zin van het woord. Ik denk na over de grote thema’s. Over de zin van het leven. Over goed en kwaad. Antwoorden heb ik niet. Ik ben zoekende. Wat betekent het om mens te zijn? Wat hebben wij hier te doen op aarde? Hoe kan je betekenis geven aan al dat soort vragen? De leegte en de ruimtelijkheid van dit schilderij helpen mij daarbij.

Het werk is ook om andere redenen aanlokkelijk. Bijvoorbeeld door die kleuren. Ze zijn zacht en boterachtig. Vriendelijk. Het is geen grimmig werk. Je ziet ook eigeel. En de kleur van huid. Het maakt het werk fysiek aantrekkelijk. Daarnaast heb je die beetje gekke compositie met dat perspectief dat lijkt te verdwijnen. Je krijgt het gevoel zo het schilderij in te kunnen lopen. Alsof je voor eeuwig kan inzoomen. Dat heeft iets licht psychedelisch en verbeeldt natuurlijk het klassiek religieuze idee van oneindigheid. Tegelijkertijd is het een heel menselijk schilderij. Het graf van de vader van de schilder ligt rechts onderaan op het doek. Het kan een eerbetoon zijn. En er zitten mensen in de kerk. Niet stijfjes naast elkaar, zoals je zou verwachten, maar gezellig. Alsof ze aan het hangen zijn. Ik voel me er welkom en zou er wel bij willen zitten. 

Zo komen op dit schilderij veel concepten bij elkaar. Ik heb een theorie ontwikkeld over wat hier eigenlijk gaande is: het is de spanning tussen religieuze overgave en het menselijke. Het gaat over de plek van de mens binnen de grootsheid van alles, van het heelal en de oneindigheid. De kijker, de maker, staat buiten beeld, niet tussen die mensen die op dit werk voorkomen. Hij ziet het oneindige en staat naast zijn vader. Dat maakt het een persoonlijk schilderij van iemand die probeert te dealen met zichzelf op een moeilijk moment in zijn leven. Die staat te rouwen om de dood van zijn vader en misschien verlangens heeft naar spirituele geruststelling en tegelijkertijd wil aansluiten bij de mensen die in die kerk zitten. Hij staat erbuiten maar de lijnen op het schilderij duwen hem als het ware naar die groep toe. 

Ik vind het mooi dat dit geschilderd is vanuit het perspectief van iemand die aan het overwegen is. Het perspectief van de kijker. Het gaat over dat overdenken. Over die ervaring. Als ik hier naar kijk, als beschouwer, zoekend naar antwoorden op die grote thema’s van het leven, dan klinken de antwoorden daarop telkens weer anders. Want zo werkt zo’n schilderij. Net als dat je blik voortdurend verandert. De ene keer kijk je naar de mensen. De andere keer naar die bijna psychedelische vibe die er in zit. En steeds weer gaat het om de vraag hoe je je daar moet plaatsen. Hoe je je moet verhouden. Die ervaring, dat zoeken, dát is de thematiek.’

Rick Blom

Soundtrack
De soundtrack van ‘Interieur van de Sint-Odulphuskerk in Assendelft’, van Pieter Jansz. Saenredam volgens Lucky Fonz III is Sub Marie, van zijn album All of Amsterdam uit 2013: ‘Een rustig lied met een specifieke compositie die eindigt met een minimalistische pianopartij die je zou kunnen interpreteren als psychedelisch. Een lied ook over het verlangen naar onderwerping en de spanning tussen het nietige en het hele grote, zoals je ook in dit schilderij kunt zien. Over jezelf onderwerpen of onderworpen worden. Over verlangen naar zelfverlies en naar er niet meer zijn. En een lied om je te verliezen in muziek. Ook een vorm van onderwerping. Dat zit hem in het pianostuk aan het eind. Een complex stuk om te spelen, volgens een door mijzelf bedacht algoritme. Het vraagt concentratie om er naar te luisteren. En het vereist dat ik heel geconcentreerd moet zijn om het te kunnen spelen. Zo verlies ik me als artiest in de fysieke handeling van het pianospel. En de luisteraar verliest zich in de aangename ervaring die het ervaren van kunst kan zijn. Zo wordt ook hier de ervaring de thematiek. En wie weet helpt het bij een overdenking over de grote vraag van elk mens: hoe verhoud ik me tot zowel de eeuwigheid als het alledaagse en menselijke.’ 

Luister naarSub Marie en kijk naar de kunstwerken op Nederland Unlocked. Klik hier.

Nederland Unlocked is een online magazine dat verrassende verhalen vertelt over kunst en cultuur. Met onze art zoom video’s en kunstblogs inspireren ze de sitebezoeker om even stil te staan bij alle bijzondere verhalen die ons land rijk is en deze kunstwerken zelf te gaan ontdekken.

zoeken
zoeken